KANDIRA OSB’DEN BİRAZ BAHSEDER MİSİNİZ? Kandıra OSB, Kandıra’ya 20 kilometre mesafede, F Tipi Cezaevi’nin hemen çaprazında konumlanmıştır. Büyükşehir Belediye Meclisi’nin kararıyla OSB alanı olarak tescil edilmiş bir alan. Proje Genç Girişimciler Kurulu tarafından organize edildi. KANDIRA’YI KÖY KÖY DOLAŞTIK BUNUN İÇİN ÇALIŞMAYA NE ZAMAN BAŞLADINIZ? İlk çalışma 2008 yılında başladı. Bir gün Genç Girişimciler Kurulu olarak İbrahim Başkan ile görüşüyoruz o yıl. Oradaki görüşmede yatırımlar gündeme geldi. Kandıra’ya gelince söylenen şey şuydu; orada bir alan var ama kimse el değdiremiyor dediler. Biz böyle bir şey söylenince ne yapabiliriz dedik. Bunun üzerine kurul üyeleri olarak Kandıra’ya çıkarma yaptık. Kandıra’yı köy köy dolaştık. İnsanlarla konuştuk. Neler yapabiliriz bunlara baktık. 15 YIL ÖNCE BAŞLADILAR ASLINDA KANDIRA OSB’NİN KURULMASIYLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR, ÇOK DAHA ÖNCEYE, YILLAR ÖNCEYE DAYANIYOR DEĞİL Mİ? 1993’te Kandıra için OSB çalışması başlatmışlar. Bayağı da uğraşmışlar. 6 sefer bir girişim yapmışlar. O dönemki milletvekilleri ilgilenmişler. 3’lü koalisyon döneminde Meclis’e soru önergeleri verilmiş. Meral Akşener neden yapılmadı diye soru önergesi vermiş. Neticede Genç Girişimciler Kurulu el atana kadar 15 sene hiçbir şey yapılamamış. Biz 15 yıl sonra el attık. Elbette burada bir OSB kurulabilmesi için yatırımcı gerekiyordu. Biz de bunun için çalışma başlattık. Tek tek İstanbul’da Bursa’da gıdayla ilgili dernek ve firmaları dolaştık. Kocaeli Sanayi Odası’nda da bir toplantı yaptık. 150 kişi çağırdık. Sadece 25 kişi geldi bu toplantıya. Bu 25 firma içinde 5 tane gıdacı vardı. Geri kalanı gazeteci, muhtar gibi insanlardı. HAYAL KIRIKLIĞI YAŞADIK O ZAMAN BİR HAYAL KIRIKLIĞI YAŞADINIZ MI? BU İŞ OLMAYACAK DEDİNİZ Mİ? Maalesef böyle düşünmeye başladığımız anlar oldu. Bu toplantı bir hayal kırıklığı oldu. Gıda sektöründeki firmaların büyük bir çoğunluğu İstanbul kökenliydi. Bu yüzden Kocaeli’den çok fazla katılım olmamasını normal karşıladık. Rotayı İstanbul’a çevirdik, diğer illere çevirdik. Akabinde İstanbul’da ve Kocaeli Sanayi Odası’nda bu konuyla ilgili çalışmalar yapıldı. Yatırımcılar tamamlandıktan sonra 6 Mayıs 2009’da Bakanlığa müracaatta bulunuldu. 22 kurumdan yer tespiti için görüş istendi. 22 kurum çalıştı, sonunda buranın OSB alanı olabileceğini onayladılar. Bakanlık bizden hazırlık talep etti. Biz de bütün istenilenleri temin ettik ve Bakanlık onayıyla çalışmalarımıza başladık. Kamulaştırma safhasına kadar geldik. 1940 DÖNÜM ALAN KAMULAŞACAK 60 BİN DÖNÜM ALANI MI KAMULAŞTIRACAKSINIZ? Hayır. Bu doğru değil. Tamamı 1940 dönümdür. Bu iddialardan nereden ortaya atılıyor. Biz de bilmiyoruz. Büyükşehir Belediyesi’nden 1/25’lik nazım imar planlarına meclis kararıyla girmiş durumda bu proje. İki vadi üzerine kurulu bir alan. Bu alanın avantajları da var dezavantajları da. Avantajı asla su basmayacak bir yer olması. Dezavantajı ise kayalık bir alan olması. Altyapı masrafı çok fazla. HERŞEYİ YATIRIMCI YAPACAK ALTYAPI MASRAFINI YATIRIMCILAR MI KARŞILAYACAK BU KONUDA DEVLET DESTEĞİ OLACAK MI? Tamamen yatırımcı desteğiyle yapılacak. Asla ne bir bakanlık kredisi ne de başka bir devlet desteği kullanılacak bu alt yapı çalışmaları için. Türkiye ve Kandıra bölgesinde yetiştirilecek hayvancılık mamullerini katma değeriyle dünya piyasalarında rekabetle pazarlanmasını sağlayacak bir organize sanayi bölgesi kuracağız. Buranın kurulma işlemleri yaklaşık 1 sene devam etti. Şu anda kamulaştırma aşamasındayız. İSTANBULLULARI DEĞİL KOCAELİLİYİ DOLDURACAĞIZ BURAYA İSTANBULLU FİRMALARI MI DOLDURACAKSINIZ? Hayır. Bu da doğru olmayan bir bilgidir. Ağırlık Kocaelili firmalarındır. 60 firmadan 29’u Kocaeli’den. Geri kalanları diğer illerden. Bursa’dan var, Gaziantep’ten var. İstanbul’dan var. En büyük amaç; birliktelik sağlayarak rekabet gücüyle tüketiciye sunmak. ÇEVRE KONUSUNDA DUYARLIYIZ ÇEVRE KONUSUNDA DUYARLI OLUNACAK MI? Kandıra yeşili bol olan bir yer. Yeşili korumak için özel önem veriyoruz. Çevreye zarar vermeden üretim yapacağız. OSB’nin yüzde 45’i yeşil alan olacak. Yüzde 55’in yüzde 70’ine kapalı alan yapılacak. Yüzde 38 kapalı alan olacak. Gerekli tesisler yapılacak. Zaten gıda sektöründe diğer yerlerdeki gibi atıklar olmuyor. Bacalı sanayi yok. KANDIRA NE KAZANACAK KANDIRA OSB, KANDIRA KÖYLÜSÜNE NE KAZANDIRACAK? Çok şeyler kazandıracak. Köylü bir kere sattığı ürünün karşılığını alacak. Tarımla sanayiyi entegre etmek istiyoruz. Gıda İhtisas OSB’lerin ağırlıkları Türkiye’de daha da artacaktır. Burada köylüler açısından bakınca arz talep dengesi gözetilmeli. Kandıra’nın yapısına baktığımızda tarım ve hayvancılığın ön planda olması gerektiğini görüyoruz. Ama üretici, köylü çok şikayetçi. Tarım ve hayvancılık ürünlerini ederine satamadığını söylüyorlar, para kazanamadıklarını söylüyorlar. Biz bu noktada köylüye para kazandıracak sistemi getireceğiz. Pazarda gidecek ürünü, piyasada istenen ürünün ekilmesini sağlayacağız. Tarlaların çoğu bölünmüş. Kişi başına 1 dönüm bile düşmüyor. Köylerin çoğu da boşalmış. Gençler şehre çalışmaya gelmişler. Şehirde kazandıkları yetmiyor ama mecburen burada duruyorlar. Kandıralı çalışkandır. Orada ürününü satabileceği bir yer olsun. Ürününe eder para verilsin. Çalışıp ekeceklerdir. İkinci dünya savaşından sonra Kandıra’nın nüfusu 48 binmiş. Şu anda Kandıra’nın nüfusu 52 bin. Bunu sorgulamak lazım. Bundan 15 sene önce Kandıra’ya bir yol yapmışız. Onun dışında doğru düzgün bir hizmet gitmemiş bölgeye. Bu OSB’de 7 bölgeye ayrılmış bir yapı var. 7 bölgenin içinde çikolatacılar, unlu mamüller, sebze meyve, süt ürünleri, bakliyat gibi bölümler var. Kandıra’yı düşündüğümüzde süt ve et ürünleri önemli. Kandıra ve Kocaeli’den 2 firma var süt ve et ürünleriyle ilgili olarak. Kandıralı Ayvazoğlu burada olacak. Kandıra yoğurdu bugüne kadar marka olamadı ama bu tesislerin sayesinde marka olacaktır. Bu OSB’nin içinde üretilen her şeyde Kandıra ibaresi olacak. Böylelikle Kandıra da adından söz ettirecek. RANT ELDE EDEMEYİZ KANDIRA KÖYLÜSÜNDEN ARAZİLERİ UCUZA ALIP BAŞKASINA SATACAKLAR, BUNDAN RANT ELDE EDECEKLER DİYORLAR…. Böyle bir şey yasal olarak asla mümkün değil. Bakın buradan araziyi alan yatırımcı kamulaştırmadan sonra buraya 3 yıl içinde yasal olarak tesis kurulmak zorunda. Yatırımcılardan taahhüt alıyoruz. 3 yıl içinde tesis kurulmalı diye. Yatırımcı toplamda bugüne kadar buraya yaklaşık 1 milyon TL harcamış daha ortada fol yok yumurta yokken. Bakın şu yasal düzenlemeyi de anlatayım. 2009 Temmuzunda yeni bir OSB kanunu çıktı. Buradaki kanunda Yatırımcı 3 yıl içinde tesisi 3 yıl içinde yapıp çalıştırmak durumundadır der. Eğer bunu yapamazsa OSB yönetimi yeri alır der. Yani kişi aldığı araziyi satamaz, ranta dönüştüremez. Ancak OSB yönetimine devredebilir. Rant elde edemezsiniz asla arazi alım satımı yapamazsınız. ARAZİLERİ UCUZA ALMIYORUZ KÖYLÜDEN ARAZİLERİ UCUZA MI ALINIYOR? 60 kişilik yatırımcı grubundan hiç kimse buradan yer ve arazi almadı. Sadece İzmit’ten 2 firma buradan yer aldı. Dışarıdan müdahil olan 2 firmaydı bunlar. Diğerleri buradan yer almadı. Toplandık, bir araya geldik. Buranın hukuki bedeli neyse onu verelim. Kimse de laf söylemesin dedi. Böyle bir centilmenlik anlaşması yaptık. 2 yıl önceki fiyatlar 2 lira ile 4 lira arasındaydı. Bu arazilerin değeri şöyle belirleniyor; Müteşebbis heyet kendi içinden değer tespit komisyonu oluşturur. Bu komisyon da çalışmalara başladı. İlgili kurumlarla koordineli olarak yapar bu çalışmaları. İncelemeler yapıldı. Bir fiyat belirlendi. Bizim belirlediğimiz değer 4 lira ile 9 lira arasındadır. Bu rakamın belirlenmesinde bütün resmi kurumların ortak görüşü var. Yüzde 90’ı kamuya ait kurumların verdiği fiyatların ortalaması alınmış ve fiyat böyle belirlenmiştir. Yani fiyatı yatırımcı belirlemedi. Yüzde 90’ı resmi olan kurumlar belirledi. BÖLGENİN İNSANI ÇALIŞACAK KANDIRALI VE İZMİTLİLER ŞUNDAN ENDİŞE EDİYOR; BURADA ÇALIŞACAK ADAMLARI BİLE DIŞARIDAN GETİRECEKLERMİŞ. Bizim en çok eleştiri aldığımız noktalardan biri de oydu. Hangi sanayici gidip İstanbul’dan adam getirsin. İlk etapta 7 bin kişilik bir istihdam söz ediyoruz. Bu rakam 10 binlere kadar çıkacaktır. Burada ciddi bir istihdam potansiyeli var. Kandıra’dan, İzmit’ten, Kocaeli’den insanlar burada çalışacak. Geçen Kandıra’ya gittim. Kaç tane makine mühendisi var dedim. 3 tane ancak bulabiliriz dediler. Teknik eleman var mı dedim. O da yok bu bölgemizde. Burada bir meslek yüksek okulu kurulacak. KÖYLÜ PAZARI KURULACAK KANDIRA OSB’DE BAŞKA NELER OLACAK? Sadece fabrikalar olmayacak. İş merkezi olacak. Sergi salonu, kongre salonu, bir otel olacak. Sosyal hayat da canlanacak. Açık köylü pazarı kuracağız. Köylüler ürünlerini burada satacak. Kandıra’ya, İzmit’e, Kocaeli’ye kazandırmaya geliyoruz. 30 KİŞİNİN SESİ ÇIKIYOR, BİR YILDA KAMULAŞTIRMA BİTECEK KAMULAŞTIRMA KONUSUNDA ÇOK BÜYÜK TEPKİLER VAR. NE KADAR SÜREDE BÜTÜN ALANLARI KAMULAŞTIRMAYI HEDEFLİYORSUNUZ? Bu aşamanın yaklaşık 1 sene sürmesini bekliyoruz. 1 yıldan sonra alt yapı çalışmaları ve fabrikaların yapılma süreci başlayacak. Hedef ilk bölümdeki tesislerin 4 yıl sonra tamamının açılması. İlk fabrika 2011 yılında ilk fabrika kurulmuş olur. 2014’te de ilk bölümünde bütün fabrikalar kurulur. Kamulaştırma bizi burada bekletecek bir şey. BURADAKİ KÖYLÜDEN YASAL DAYANAKLA ÖYLE YA DA BÖYLE BU ARAZİLER ALINACAK MI? KÖYLÜLER BOŞUNA MI BAĞIRIYOR? Kimse zorla güzellik istemez. Biz istesek iki sene önce herkes satıyordu. O zaman bütün yatırımcılar daha düşük bedellerle buradan yer alırdı. Bizim insanımızın çoğunluğu suskun. Azınlığın sesi çıkıyor. Herkese görüşelim diye tebligat gönderdik. 2 bin 600 ayrı kişiye tebligat gönderdik. Yarısından çoğu görüşmeye geldi. Gelenlerin yarıya yakını olumlu görüş beyan etti. Bu insanların çoğunluğu Kandıra’nın OSB’ye ihtiyacı olacağını görüyor. Bir an önce kurulsa da çocuklarımız burada iş bulsa diyor. 25-30 kişinin sesi çıkıyor. Diğerleri dışarıdan gelen insanlar. Sesi çıkanların sadece 25-30’u Kandıralıdır. BURADAKİ YERLERİ ÖYLE YA DA BÖYLE ALACAK OLMANIZIN YASAL DAYANAĞI VAR MI? Kamulaştırma Kanunu’nun 5. maddesi şöyle diyor; OSB kamulaştırma yaptıran veya yaptırabilen kamu tüzel kişiliğidir. Bu kanuna istinaden kamulaştırma yapılıyor zaten. Bakanlık kararıyla kamu yararı kararı verilirse kamulaştırma hakkı da doğuyor. Biz OSB olarak yerini vermeyen kişileri mahkemeye veriyoruz. Sonrasında hukuki süreç başlıyor. Maksimum 1 yıl içinde kamulaştırma süreci bitecektir. Mahkeme süreci zaten devam ediyor. Mal onların. Mal canın yongası. Haklarını arasınlar. Ama hukuki yollardan haklarını arasınlar. Ankara’ya kadar gitmişler. Yolda bir sürü eziyet yaşamışlar. Milletvekilleri de artık çok geç demişler zaten. Boşu boşuna yanlış insanların peşinde gitmesinler. BURASI TARIM ARAZİSİ DEĞİL YERİ BİZ DEĞİL DEVLET SEÇTİ BURASI TARIM ARAZİSİ. NEDEN TARIM ARAZİ ÜZERİNDE BUNU YAPIYORSUNUZ? Bu sorunun muhatabı biz değiliz. Yer tespitini resmi kurumlar yapıyor. Devlet belirliyor. Yatırımcı olarak biz kalkıp da bize şurayı verin demedik. Biz burada yatırıma engel bir şey var mı diye baktık. Burası tarım arazisi olsa resmi kurumlar buraya onay vermezdi. Oraya gittiğimde bölgeyi görüyorum, inceliyorum. Toprağın üst kısmında bir katman olduğunu görüyorum. Alt kısmında ise kayalık bir katman olduğunu görüyorum. Orası ne kadar tarım arazisi diye düşünüyorum. Düz bir arazi değil. Burası düz bir tarım arazisi olsa ben de neden bir tarım arazisini OSB olarak düşündüler derdim. Zaten burası diğer tarım alanları olarak geçiyor. Zaten bu sorunun muhatabı da biz değiliz. Çünkü yeri biz bulmadık. Biz tespit etmedik. Sayın Sanayi Bakanımız bu işi çok destekledi. Bu projenin hem Kocaeli hem Kandıra için önemli olduğunu biliyor. Yer seçimi yapılırken Türkiye’deki bütün Bakanlıklar yere onay veriyor. Bütün bakanlıkların yetkilileri buraya gelip ikişer üçer gün burada kaldı. Çevreye, tarıma zararı var mı diye incelemeler yapıldı. Onay verildi. HAMİT EROĞLU KİMDİR? Kandıra Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Müdürü Hamit Eroğlu, 1966 Ankara doğumlu. Kocaeli Üniversitesi’nde İşletme yüksek lisansı yapmış. Evli ve 2 çocuk babası. Son olarak Türk Standartları Enstitüsü’nde Kalite Denetmeni olarak görev yapmış. Şimdi Türkiye’nin ilk Gıda OSB’si olan Kandıra Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nin Müdürü.