Kerpe koyunda yürütülen Karadeniz'in ilk bilimsel su altı kazısında ulaşılan tarihi eserler, her dönem tarih sahnesindeki yerini alan ve "Kalpe" ismiyle bilinen bölgenin saklı kültür hazinesini bir kez daha gözler önüne serdi. Milattan önce 4. yüzyıldan, milattan sonra 12. yüzyılına kadar uzanan onlarca tarihi eserin çıkarıldığı Kerpe, bu yıl tamamlanması planlanan projeyle dalış turizmine yeni bir ivme kazandıracak "su altı arkeoparkı" olacak.
Kocaeli'nin Karadeniz'e açılan Kandıra ilçesinde bulunan Kerpe; Helenistik dönemden beri bereketli iklimiyle bilinen, Helen dilinde "çanak, çömlek, testi, küp" anlamına gelen "Kalpe" ismiyle ön plana çıkarak, her dönemde ticari bir merkez oldu. Roma, Bizans ve Ceneviz dönemlerinde gemilerin uğrak noktası olan Kerpe koyu, Osmanlı döneminde de İstanbul'un odun, kömür ve tomruk gibi ihtiyaçlarını karşıladı.
Her dönem aktif ticari hayatı dolayısıyla tarih sahnesindeki yerini alan Kerpe'de, Antik Kalpe Limanı'na ait mendirek kalıntılarının büyük çoğunluğunun su altında bulunması dolayısıyla 2020'de su altı kazı çalışmaları başlatıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün izinleri doğrultusunda, Kocaeli Müze Müdürlüğünce yürütülen bu çalışma, Türkiye'nin Karadeniz kıyılarındaki ilk bilimsel sualtı kazısı olarak büyük yankı uyandırdı.
Yaklaşık 2 bin metrekarelik bir alana dağılmış kalıntılara ulaşmak için dalış yapan kazı ekibi, karadan 80 metre uzakta, 4 metre derinlikte geçmişin izlerine rastladı. Milattan önce 4. yüzyıldan, milattan sonra 12. yüzyıla kadar uzanan tarihi gün yüzüne çıkaran ekipler, antik limana ait 2 mendirek parçası ve çokça amfora (iki kulplu antik döneme özgü çömlek) kalıntılarını suyun altından çıkardı. Bu eserler, Kocaeli Arkeoloji Müzesinde "Karadeniz'in Sessiz Limanı: Kalpe" adı verilen sergiyle tarihseverlerin seyrine sunuldu. Müzeye gelen misafirlere, Kocaeli Müze Müdürlüğü Çukurbağ Arkeolojik Kazı Ekibi eşlik ederek, kazılar ve çıkan tarihi eserler hakkında bilgi veriyor.
Öte yandan, Kocaeli Müze Müdürlüğü tarafından hazırlanan "Kerpe Sualtı Arkeoparkı Projesi", Doğu Marmara Kalkınma Ajansı'nın (MARKA) Destek Programı çerçevesinde kabul edildi. Projenin hayata geçmesiyle, Türkiye'de ilk kez gerçek eserlerin sergilendiği bir su altı arkeoparkı yapılacak. Bu sayede turizm potansiyeli artacak bölge, dalış turizmine de açılacak.